სკოლაში სწავლის პერიოდში ექსკურსია სასწავლო წლის დამამთავრებელი განუყრელი მოვლენა იყო. ხშირად ხდება ხოლმე, როცა კლასი მუდმივად გეგმავს სადმე წასვლას, თუმცა ხშირად საწადელს ვერ აღწევს (ეს უნივერსიტეტის პერიოდში უფრო გამოვცადე). ჩვენთვის კი ერთგვარ ტრადიციად ქცეული ექსკურსია ნამდვილად განსაკუთრებული დღე ან დღეები იყო, როცა გემრიელ საჭმელებთან ერთად ავიბარგებდით, მუდამ ერთსა და იმავე დანიშნულების ადგილას ვიკრიბებოდით და ამის შემდეგ განსაზღვრული მარშრუტით გავუდგებოდით გზას. ის ფაქტი, რომ დღეს საქართველოს სხვადასხვა კუთხისა თუ ქალაქის ნახვას ნაკლებად ვახერხებ, უფრო და უფრო მარწმუნებს ჩემი მცდელობების სისწორეში არ გამოვკლებოდი ექსკურსიებს ჩემი ქვეყნის გამორჩეული ადგილების სანახავად (მახსოვს როგორი იმედგაცრუება იყო, როცა ჩემი ერთადერთი “გაცდენა” ვარძიის სტუმრობას დაემთხვა). მოგზაურობასაც ალბათ მსგავსი მოგონებები გვაყვარებს.
საზღვარგარეთული ღირსშესანიშნაობების ნახვის შემდეგ კი ყველას შეუძლია დაინახოს, თუ რა როლს შეასრულებდა ტურიზმის ახალ დონეზე აყვანა ჩვენი ქვეყნის პროგრესისათვის სხვადასხვა სფეროში. ბევრი ამბობს, რომ სხვის მოედანზე ბალახი უფრო მწვანე გვგონია, თუმცა მე კი ვიტყოდი, რომ ბალახი იქ იქნება მწვანე, სადაც მას შესაფერისად მოუვლიან. აქვე არ მავიწყდება აზერბაიჯანის ერთ–ერთი წყაროს სანახავად გავლილი 16 კილომეტრი, რომელიც ამად არ ღირდა…
მოკლედ პოსტში მინდა ერთ–ერთი გამორჩეული ადგილის შესახებ გესაუბროთ, როგორიც ვაღიარებ ბევრი გვაქვს, თუმცა მე ჩემს ფავორიტს მოგახსენებთ. სკოლის პერიოდს რომ დავუბრუნდეთ, კლასის მუდმივი გარჩევა ჩვეულებრივ ექსკურსიის ლოკაციებს ეხებოდა. კახეთში ვიზიტზე საკმაოდ ადრევე დაიწყო კენჭისყრა, მაგრამ იმაშიც დარწმუნებული ვიყავით, რომ რამდენიმე დღე აუცილებელი იყო იქ თავმოყრილი მშვენიერების სანახავად.
ერთ–ერთი დღის პირველი ნახევარი კი ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლმუზეუმს დაეთმო. ჭიშკართან კვლავ გაიმართა დისკუსია, ოღონდ ამჯერად საკითხი შემდეგნაირად იდგა: გიდით თუ გიდის გარეშე. მოგეხსენებათ საგანმანათლებლო დაწესებულებიდან წამოსულებს ისტორიის ცოდნა არ გვაწყენდა, თან იმ დროისათვის არც გუგლთან გვქონდა აქტიური კავშირი, თუმცა რაოდენობრივად იმდენად ბევრი ვიყავით, ყველას თავის ნებაზე სურდა სიმწვანეში ჩაფლული სასახლის დათვალიერება, ამიტომ აზრი ორად გაიყო.
სხვადასხვა ადგილის დათვალიერების დროს გიდის მიერ მოყოლილი ისტორიების ნახევარი ჩემი სტატისტიკის მიხედვით არავის ახსოვს. თუმცა საბედნიეროდ, დღეს გუგლთან კონტაქტი, საბედნიეროდ, ჩვეულებრივ მოვლენას წარმოადგენს. რაც მახსოვს, კი არნახული სილამაზეა მწვანით მოსილი ლაბირინთების მსგავსი მამულისა. შეიძლება ფანტაზიებიც კი გაგიჩნდეთ, თუ როგორია ასეთ ყაიდაზე ცხოვრების სიამოვნება, როცა ამ ყველაფერს ყოველდღიურად აკვირდები და შენი მეგზურის, გიდის ან რომელიმე აუტანელი კლასელის ჩარევა უცებ რეალურ სამყაროში გაბრუნებს.
წინანდალის მშვენება კიდევ უფრო იქცევს ყურადღებას, როცა ფიქრს იქ არსებულ ღვინის საცავზე იწყებ. ბუნებრივია, ბავშვობაში ალკოჰოლით ნაკლებად დაინტერესებულს ეს ყველაფერი გონებაში იმდენად არ ჩამრჩენია, თუმცა დღეს ნებისმიერი ღვინის ტურიზმით დაინტერესებული ადამიანი გვერდს ვერ აუვლის (ან თუ აუვლის, საკუთარ თავს დააბრალოს) ამ მარნის ხილვით ტკბობას. აღსანიშნავი ფაქტია, რომ ალექსანდრე ჭავჭავაძემ საცავში თავისივე წარმოებულ ღვინოებთან ერთად უნიკალური, ევროპული ღვინის კოლექციაც შეაგროვა. მარნის მთავარი ღირსება კი მასში არსებული განსაკუთრებული მიკროკლიმატია იდეალური ღვინის დაძველება-შენახვისათვის.
ერთი სიამოვნებაა მუზეუმის დათვალიერება, რომელიც ბევრს მეტყველებს ჭავჭავაძეების უმშვენიერეს სამყოფელსა და იმდროინდელი ეპოქის გამოძახილზე. ალექსანდრეს სიკვდილის სცენა კი მეტ ტრაგიზმს მატებს ამ ყველაფერს, რომელიც სკოლის მოსწავლეზე უფრო დიდ გავლენას ახდენდა ექსკურსიის დროს, თუმცა არანაკლებ უმნიშვნელოა დაინტერესებულ პირთათვის. მთლიანობაში, ამ ადგილის ნახვა სავალდებულოც კი არის იმ ადამიანებისათვის, რომლებსაც საქართველოს გაცნობა სურს.